Məşhur məntiq tapmacası Şikaku alternativ ingilis adlarına malikdir: Kvadratlara Böl və Qutuya Böl.
Onlar oyunun mahiyyətini olduqca dəqiq şəkildə çatdırırlar: qalib gəlmək üçün, həqiqətən, oyun sahəsini üzərində yerləşdirilən nömrələrin nominalını nəzərə alaraq hüceyrələrə bölmək lazımdır. Bu oyunun qaydaları sadədir, lakin qalib gəlmək çətindir, bu da əksər Yapon bulmacalarının özəlliyidir.
Oyun tarixçəsi
Şikakunun tarixi vətəni Yaponiyadır, burada bu oyun Şikaku ni kire (四角に切れ) adlanır. O, ilk dəfə 1980-ci illərin sonunda məntiq bulmacalarına həsr olunmuş köşə nəşr etməyə başlayan Nikoli jurnalında dərc edilib.
1989 və 1999-cu illər arasında jurnal dəfələrlə yenidən işlənmiş, düzəliş edilmiş, təkmilləşdirilmiş və adı dəyişdirilmiş yüzlərlə unikal məntiq oyunu dərc etmişdir. İdeyaların müəllifi həm Nikoli əməkdaşlarına, həm də nəşriyyata məktublar göndərmiş çoxsaylı oxuculara məxsusdur.
Jurnalın təsisçisi Maki Kaji (鍜治真起) qeyd etdi ki, nəşr olunan tapmacaların xüsusiyyətlərindən biri mürəkkəblik dərəcəsidir: ən sadədən (həvəskardan) ən mürəkkəbə (peşəkar) qədər. Yaponiya üçün bu yanaşma ənənəvidir: bu ölkədə hamı karyera nərdivanının ən aşağıdan yuxarı pilləsinə qədər iyerarxiyada uzun bir yol getməlidir. Buna uyğun olaraq, oyunlarda (məntiq, kompüter) artan mürəkkəblik də yaponların ixtirasıdır.
Maraqlıdır ki, Nikoli jurnalının səhifələrində dərc olunan və bütün dünyada yayılan məşhur oyunlar, demək olar ki, həmişə müəllifsizdir. Nəşriyyata məktub göndərən oxucuların ancaq təxəllüsləri və cinsi məlumdur. Statistikaya görə, nəşr olunan oyun yaradıcılarının təxminən 80%-i kişilərdir.
Onlar haqqında daha çox öyrənməyin yeganə yolu hər il Tokioda keçirilən Nikoli partisində iştirak etməkdir. O, həm jurnalın əməkdaşlarını, həm də dəvət olunmuş qonaqları, o cümlədən məntiqi tapmacaların müəlliflərini bir araya gətirir.
Şikaku oyunu nadir haldır ki, müəllifin təxəllüsü deyil, əsl adı bilinir. Bu, Nikoli jurnalının oxucusu, adını Yapon bulmacaları tarixində əbədiləşdirən Yoshinao Anpukudur (安福良直). Şikaku əvvəlcə sırf əyləncə məqsədləri üçün nəzərdə tutulsa da, bu gün ondan tez-tez riyaziyyat dərsliyi kimi istifadə olunur. Beləliklə, bir çox məktəblərdə onun nümunəsindən istifadə edərək qaydaları nümayiş etdirirlər:
- sadə ədədlər;
- bölənlər;
- kvadrat köklər;
- mükəmməl kvadratlar;
- düzbucaqlıların sahələri;
- kvadratların sahələri.
Bütün sadəliyinə baxmayaraq, Şikaku eyni vaxtda ən azı 6 riyazi anlayışı, yəni daxiletmə, disyunksiya, birləşmə, bölmə, bijeksiya və kəsişmə anlayışlarını nümayiş etdirir. Bu tapmaca riyazi baxımdan həqiqətən dəyərlidir, ancaq dəqiq elmlərlə ciddi məşğul olanlar üçün. Hamı üçün Şikaku asudə vaxt keçirmək və məntiqi bacarıqlarınızı tətbiq etmək üçün sadəcə əla vasitədir.
Bir dəfə Şikaku oynamağa çalışın (pulsuz və qeydiyyat olmadan) və siz bu oyunu heç vaxt tərk etməyəcəksiniz!